Żądanie alimentów na dziecko w odpowiedzi na pozew o ustalenie ojcostwa

Odpowiedź na pozew o ustalenie ojcostwa wraz z powództwem o alimenty na dziecko

Odpowiedzi na pozew trzeba udzielić – najlepiej w terminie przez sąd wskazanym (należy dokładnie przeczytać całość otrzymanej z sądu korespondencji (w tym „pisma przewodnie”, nawet niewielkich rozmiarów.

Jeżeli pozwanemu (jakiemukolwiek) przysługują wobec powoda roszczenia, będące w związku z roszczeniem powoda, to wolno mu wytoczyć powództwo wzajemne. Może ono zostać sformułowane w odrębnym pozwie (piśmie procesowym o tej nazwie), najlepiej ze wskazaniem oznaczenia już toczącej się sprawy cywilnej (sygnatury akt), albo w piśmie procesowym, które zawiera odpowiedź na pozew. Możność wyboru sposobu (ale do czasu udzielenia odpowiedzi na pozew) ustawodawca wskazał w treści art. 204 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.):

„§ 1. Powództwo wzajemne jest dopuszczalne, jeżeli roszczenie wzajemne jest w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Powództwo wzajemne można wytoczyć nie później niż w odpowiedzi na pozew, a jeżeli jej nie złożono – w sprzeciwie od wyroku zaocznego albo przy rozpoczęciu pierwszego posiedzenia, o którym zawiadomiono albo na które wezwano pozwanego.

§ 2. Pozew wzajemny wnosi się do sądu pozwu głównego. Jeżeli jednak pozew wzajemny podlega rozpoznaniu przez sąd okręgowy, a sprawa wszczęta była w sądzie rejonowym, sąd ten przekazuje całą sprawę sądowi właściwemu do rozpoznania powództwa wzajemnego.

§ 3. Przepisy dotyczące pozwu stosuje się odpowiednio do pozwu wzajemnego.”

Do sądu należy decyzja o rozpoznawaniu nowych roszczeń (przez „pierwotnie” pozwanego lub w jego imieniu dochodzonych) w jednym postępowaniu z roszczeniem, które wcześniej trafiło na drogę sądową. W sprawach z roszczeniami tak mocno ze sobą związanymi same względy organizacyjne (tak zwana ekonomia procesu) przemawiają za wspólnym rozpoznawaniem takich spraw, a przynajmniej za rozpoznawaniem ich przez ten sam skład orzekający (również dlatego ważne jest wskazanie oznaczenia sprawy już się toczącej). Zwracam na to uwagę, ponieważ aktualny (jeszcze dość nowy) system przydzielania spraw sędziom często zniechęca do zmieniania sędziów orzekających – chociażby dlatego, że ludzie (a sędziowie są ludźmi) wolą na ogół unikać problemów (np. związanych z ryzykiem odpowiedzialności dyscyplinarnej).

Roszczenie alimentacyjne dziecka wobec rodzica

Przepisy o roszczeniach alimentacyjnych (oraz z nimi związanych) skoncentrowano w artykułach: od 128 do 144¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.); przydać się może wydrukowanie tych przepisów i ich lektura. Bardzo ważne jest to, że roszczenia alimentacyjne dziecka wobec swego rodzica (swych rodziców) mają bardzo duże znaczenie prawne (zwłaszcza z uwagi na art. 133 K.r.o.) – dotyczy to szczególnie roszczeń alimentacyjnych dzieci niepełnoletnich. Kryteria wysokości świadczeń alimentacyjnych ustawodawca wskazał w art. 135 K.r.o.; podstawowymi kryteriami wysokości alimentów są: uzasadnione potrzeby uprawnionego (czyli wierzyciela alimentacyjnego) oraz zarobkowe i (często w praktyce niedoceniane) majątkowe możliwości zobowiązanego (to jest dłużnika alimentacyjnego).

Wniosek o zabezpieczenie roszczenia – alimentów

Dość często praktykuje się wnioskowanie o zabezpieczenie roszczenia (art. 730 i następne K.p.c.) odnośnie do roszczeń alimentacyjnych – chodzi o to, by środki na potrzeby wierzyciela alimentacyjnego wpływały już w okresie rozpatrywania sprawy przez sąd; zabezpieczenie roszczenia powinno służyć częściowemu spełnieniu roszczenia, więc chodzić może o kwotę nieco niższą (np. o 100 zł miesięcznie) od kwoty dochodzonej jako świadczenia co miesiąc należnego. Wniosek o zabezpieczenie roszczenia wolno zawrzeć w piśmie zawierającym powództwo alimentacyjne (np. przedstawiane jako powództwo wzajemne).

Alimenty „na dziecko” należą się dziecku – najczęściej reprezentowanemu przez innego człowieka jako jego przedstawiciela ustawowego. Matka dziecka uzyska pełnoletniość – art. 10 Kodeksu cywilnego (K.c.) – więc z mocy samego prawa będzie jej przysługiwała władza rodzicielska nad własnym dzieckiem, zaś ona sama przestanie podlegać władzy rodzicielskiej (wniosek z: art. 92 K.r.o. w związku z art. 10 K.c.). Wobec tego może przydać się takie zorganizowanie spraw, by ojciec dziecka wpłacał alimenty na rachunek, prowadzony na dane osobowe dziecka (co jest prawnie dopuszczalne, choć na ogół rzadko reklamowane przez banki) albo na dane osobowe matki dziecka; chodzi o uniknięcie późniejszych zmian przy pomocy sądu.

Roszczenia matki dziecka związane z ciążą i połogiem

Poza należnymi dziecku alimentami, jego matce mogą przysługiwać roszczenia związane z ciążą i połogiem – roszczenia przewidziane w art. 141 K.r.o., który stanowi:

„§ 1. Ojciec niebędący mężem matki obowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu. Z ważnych powodów matka może żądać udziału ojca w kosztach swego utrzymania przez czas dłuższy niż trzy miesiące. Jeżeli wskutek ciąży lub porodu matka poniosła inne konieczne wydatki albo szczególne straty majątkowe, może ona żądać, ażeby ojciec pokrył odpowiednią część tych wydatków lub strat. Roszczenia powyższe przysługują matce także w wypadku, gdy dziecko urodziło się nieżywe.

§ 2. Roszczenia matki przewidziane w paragrafie poprzedzającym przedawniają się z upływem lat trzech od dnia porodu.”

Proponuję unikać zaskakiwania ojca dziecka działaniami komornika sądowego lub nakłanianiu go do płacenia alimentów „za pośrednictwem komornika”. To często psuje relacje.

Niepełnoletnia matka dziecka

Skoro matka dziecka jest niepełnoletnia, to takie roszczenia (które być może byłyby rozpatrywane w już toczącej się sprawie) powinny być dochodzone przez jej przedstawiciela (art. 95 i następne K.c.); regułą jest to, że przedstawicielami ustawowymi niepełnoletniego dziecka (nawet mającego własne dziecko) są jego rodzice (art. 98 K.r.o.) – w wielu przypadkach wystarcza reprezentacja dziecka przez jednego z jego rodziców.

Wyrażam nadzieję, że podane informacje i wskazówki pomogą dobrze załatwić sprawy związane z narodzinami dziecka. Być może uda się określone zagadnienia załatwić ugodowo (art. 917 K.c., art. 918 K.c.) – propozycję zawarcia ugody wolno sformułować (najlepiej pisemnie), zaś samą ugodę należałoby przedstawić sądowi do zatwierdzenia (co ma bardzo duże znaczenie przy ewentualnej egzekucji świadczeń).