Unieważnienie paszportu za niepłacenie alimentów, co zrobić?

Uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego

Zgodnie z treścią art. 209 Kodeksu karnego (w skrócie K.k.):

„§ 1. Kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 1a. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego.

§ 3. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a odbywa się z urzędu.

§ 4. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 1, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty.

§ 5. Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego sprawca przestępstwa określonego w § 1a uiścił w całości zaległe alimenty, chyba że wina i społeczna szkodliwość czynu przemawiają przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary”.

Jak wynika z powyższego, niealimentacja jest występkiem co do zasady ściganym z oskarżenia publicznego na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego (art. 209 § 2 K.k.).

Odpowiedzialność karna za niepłacenie alimentów

Odpowiedzialność karna sprawcy przestępstwa niealimentacji wymaga zatem przede wszystkim stwierdzenia, że miał on obowiązek świadczeń materialnych na rzecz rodziny lub innych osób i że od wykonywania tego obowiązku uchylał się. Po nowelizacji Kodeksu karnego z 23.3.2017 r. ustawodawca ograniczył zakres odpowiedzialności karnej sprawcy, albowiem w znamionach komentowanego czynu zrezygnowano z określenia jakiegokolwiek obowiązku „opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby” na rzecz włącznie obowiązku alimentacyjnego, co zostało wskazane expressis verbis w art. 209 § 1 K.k. Zgodnie zatem z zasadą nullum crimen sine lege stricta nowe brzmienie przepisu należy interpretować w sposób wyłącznie odnoszący się do obowiązku określonego w przepisach działu III Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz w innych przepisach, które odsyłają do tego działu.

Unieważnienie paszportu

Co więcej, jak wynika z ustawy o dokumentach paszportowych, paszport podlega unieważnieniu lub odmawia się jego wydania na wniosek sądu prowadzącego postępowanie przeciwko osobie ubiegającej się o dokument paszportowy, postępowanie w sprawie karnej lub postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe.

Wobec tego, jeżeli przeciwko Pani prowadzone jest postępowanie karne, a więc np. o niealimentację, to na wniosek sądu konsul może taki paszport unieważnić. Dlatego obecnie powinna Pani – albo wziąć aktywny udział w toczącym się postępowaniu karnym, a więc albo ujawnić miejsce pobytu i móc aktywnie uczestniczyć w procesie, albo upoważnić adwokata do reprezentowania Pani interesów w procesie i spróbować po zakończonym postępowaniu wyrobić nowy paszport.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553