Kategorie
Alimenty na dziecko Alimenty na żonę Alimenty na męża Alimenty na rodzica Zaległości alimentacyjne Wysokość alimentów Uchylenie alimentów Alimenty na wnuki InneŚwiadczenie wychowawcze, dla matki czy osoby faktycznie sprawującej pieczę nad dzieckiem?
Autor: Katarzyna Bereda • Opublikowane: 2024-11-20
15-letnia córka od prawie 5 miesięcy mieszka u ojca biologicznego. Formalnie ten pan nie ma żadnych praw do córki, gdyż dopiero został złożony wniosek o zaprzeczenie i ustalenie ojcostwa. Domaga się jednak ode mnie zwrotu środków z tytułu 800+ od czasu zamieszkania córki z nim plus wpłat na bieżąco. Otrzymałam pismo od jego prawnika, w którym żądają tych wpłat, w przeciwnym razie zgłoszą sprawę do sądu. Natomiast ja wpłacam córce przelewam na konto pewne sumy na jej wydatki – nie w pełnym wymiarze, ale resztę odkładam na konto. Czy zgodnie z prawem rzeczywiście powinnam oddać pobrane 800+ temu panu, skoro w świetle prawa nie jest ojcem, ale sprawuje faktycznie opiekę nad dzieckiem?
Osoby uprawnione do świadczenia wychowawczego; okres pobierania świadczenia
Zgodnie z treścią art. 4 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci: „Świadczenie wychowawcze (w postaci właśnie 500 plus, a obecnie 800 plus) przysługuje:
1) matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 2a, albo
2) opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu opiekuna faktycznego, albo
3) opiekunowi prawnemu dziecka, albo
4) dyrektorowi domu pomocy społecznej.”
Rzeczywiste sprawowanie opieki nad małoletnim dzieckiem jako warunek wypłaty świadczenia wychowawczego
Jak wynika natomiast z wyroku WSA w Gliwicach z dnia 22 listopada 2019 r.:
Wyznacznikiem uzyskania prawa do świadczenia wychowawczego przez podmioty uprawnione jest sprawowanie opieki nad małoletnim dzieckiem utożsamiane z jego wychowaniem. Skoro bowiem świadczenie wychowawcze ma stanowić wsparcie państwa w wychowywaniu dzieci, to istotne dla ustalenia prawa do świadczenia jest, czy matka, ojciec, opiekun faktyczny albo opiekun prawny dziecka faktycznie sprawują opiekę nad dzieckiem i utrzymują je. Innymi słowy, z zastrzeżeniem dodatkowych kryteriów dochodowych świadczenia na pierwsze dziecko, świadczeniem wychowawczym powinno się objąć osobę wymienioną w art. 4 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jeśli tylko ustali się, że sprawuje opiekę (wychowuje je) nad dzieckiem, zgodnie z definicją określoną w art. 2 pkt 5 tej ustawy.
Sprawowanie faktycznej opieki nad dzieckiem rozumieć należy przede wszystkim jako podejmowanie decyzji w istotnych sprawach go dotyczących i wpływanie na jego wychowanie oraz utrzymywanie go. Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia „wychowanie”, jednakże zauważyć należy, że jest to długotrwałe oddziaływanie na drugiego człowieka, którego celem jest ukształtowanie jego osobowości (II SA Gl 982/19).
800 plus dla biologicznego ojca dziecka
Mając więc na uwadze literalne brzemiennie omawianego przepisu, uznać należy, iż jeżeli nie sprawuje Pani faktycznej opieki nad dzieckiem, świadczenie nie powinno zostać Pani wypłacane, a powinno być wypłacane faktycznemu opiekunowi dziecka, a więc jego ojcu. Powinna więc Pani przekazywać pobrane świadczenie ojcu dziecka. Jeżeli natomiast sytuacja ulegnie zmianie i dziecko będzie zamieszkiwało z Panią, a więc Pani będzie sprawowała osobistą opiekę nad dzieckiem, świadczenie będzie pobierała Pani.
Przykłady
Przykład 1
Pani Anna przez lata samotnie wychowywała swojego 8-letniego syna Tomka, otrzymując świadczenie 800+. Jednakże od kilku miesięcy syn zamieszkuje z babcią, która faktycznie sprawuje nad nim opiekę, zajmuje się jego codziennymi potrzebami i finansuje jego utrzymanie. Pani Anna nadal pobiera świadczenie, argumentując, że jest to jej prawo jako matki. Babcia, z uwagi na faktyczną opiekę nad dzieckiem, zwraca się do Pani Anny o przekazanie świadczenia, ponieważ to ona ponosi koszty związane z wychowaniem Tomka.
Przykład 2
Pan Krzysztof, mimo że nie jest biologicznym ojcem swojego pasierba Janka, sprawuje nad nim codzienną opiekę od dwóch lat, po tym jak matka Janka wyjechała za granicę do pracy. Janek mieszka z panem Krzysztofem, który zapewnia mu codzienny byt, edukację i wychowanie. Matka Janka regularnie pobiera świadczenie 800+, jednak nie przekazuje żadnych środków na utrzymanie syna. Pan Krzysztof występuje do sądu z wnioskiem o przekazanie świadczenia na jego rzecz jako faktycznego opiekuna dziecka.
Przykład 3
Pani Marta i pan Piotr są rozwiedzeni i mają 12-letnią córkę, Kasię, która od kilku miesięcy mieszka z ojcem. Mimo to Pani Marta nadal pobiera świadczenie 800+ na dziecko, chociaż nie sprawuje już faktycznej opieki nad córką. Pan Piotr, który faktycznie opiekuje się Kasią, występuje do sądu o przekazanie mu świadczenia, argumentując, że to on ponosi wszystkie koszty związane z wychowaniem i utrzymaniem córki. Sąd przyznaje rację panu Piotrowi, uznając, że świadczenie powinno być wypłacane faktycznemu opiekunowi, który na co dzień dba o potrzeby dziecka.
Podsumowanie
Artykuł omawia zasady przyznawania świadczenia wychowawczego 800+ w kontekście faktycznej opieki nad dzieckiem. Podkreśla, że świadczenie przysługuje osobie, która faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem, niezależnie od formalnego statusu prawnego. W przypadku, gdy dziecko zamieszkuje z ojcem, a matka nie sprawuje faktycznej opieki, powinna ona przekazywać pobrane świadczenie ojcu.
Oferta porad prawnych
Oferujemy profesjonalne porady prawne online z prawa rodzinnego i opiekuńczego w tym pomoc w sporządzaniu pism, dostosowane do Twoich indywidualnych potrzeb. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybką i skuteczną pomoc prawną bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, Dz. U. 2016 poz. 195
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Porady Prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu