Obowiązek alimentacyjny rodzica - co się zmienia, gdy dziecko staje się pełnoletnie?

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka

Wnuczka nie musi wytaczać pozwu o alimenty po ukończeniu 18 roku życia. Należą one jej się dalej do czasu, aż będzie w stanie samodzielnie się utrzymać. Obowiązek alimentacyjny ustanie dopiero wtedy, gdy ojciec wytoczy pozew o uchylenie alimentów z uwagi na to, że wnuczka może już sama się utrzymać (np. podjęła pracę, skończyła naukę i może podjąć pracę) lub gdy wykaże, że dalsza alimentacja jest połączona dla niego lub dla jego rodziny najbliższej z nadmiernym uszczerbkiem. Powyższe wynika z art. 133 ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (K.r.o.).

„Art. 133. § 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

§ 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.”

Wiek nie powoduje więc, że alimenty nagle ustają. Uchyleniu ulegną dopiero, gdy ojciec wytoczy pozew, uzasadniając, że córka może sama się utrzymać lub że dalsze alimentowanie jej powoduje, że ponosi on bardzo dotkliwe skutki finansowe dla niego (jego rodziny). Osiągnięcie pełnoletności ma tylko ten skutek, że od tej pory ojciec może alimenty przekazywać bezpośrednio na konto córki, z pominięciem jej matki jako przedstawicielki lub Pani, jeśli to Pani jest przedstawicielką wnuczki.

Ustanie przedstawicielstwa dziecka z chwilą osiągnięcia pełnoletniości

Przy czym wówczas warto byłoby, aby ojciec spisał z córką w tym zakresie ugodę i ta podałaby mu swój numer konta bankowego oraz o tym fakcie poinformowany zostałby dotychczasowy przedstawiciel dziecka, czyli ta osoba, którą sąd w wyroku upoważnił do odbioru alimentów zasądzonych na Pani wnuczkę. Przedstawicielstwo ustawowe drugiego rodzica (babci), które dawało uprawnienie do odbioru zasądzonych alimentów, ustanie z dniem osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości.

Przy analizie tego problemu widać dobrze, że alimenty są zasądzane na rzecz dziecka, a nie rodzica. Zatem osiągnięcie 18 lat zmienia tylko tyle, że alimenty należy dostarczać już bezpośrednio dziecku, nie wymaga to jednak absolutnie żadnego nowego wniosku czy pozwu do sądu ze strony uprawnionej wnuczki. Sąd Najwyższy wskazał, że: „w przypadku uzyskania przez uprawnionego pełnoletności z zachowaniem prawa do dalszej alimentacji wypłata świadczenia może nastąpić wyłącznie do jego rąk. Zdarzenie to nie wymaga stwierdzenia orzeczeniem sądu opiekuńczego i dlatego do wykazania legitymacji do osobistego odbioru świadczeń wystarczą odpowiednie dokumenty stanu cywilnego” (uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 16 kwietnia 1977 r., sygn. akt III CZP 14/77, OSNCP 1977/7, poz. 106)”.

Alimenty egzekwowane przez komornika – informacja o przekazywaniu środków bezpośrednio dziecku

Ze swojej praktyki wskazuję jednak, że czasem są problemy, gdy alimenty są egzekwowane przez komornika lub pracodawcę. Wówczas, aby uniknąć jakichkolwiek nieporozumień, zalecam powiadomić komornika (pracodawcę), że od dnia XX.XX alimenty będą wypłacane bezpośrednio uprawnionej (wnuczce), która osiągnęła 18 rok życia. Wystarczy złożyć podmiotowi egzekwującemu alimenty oświadczenie pisemne w tym zakresie (czyli wnuczka musiałaby to zrobić). Jeśli jednak ojciec sam płaci alimenty, nie ściąga go komornik (pracodawca), to nie ma takiej potrzeby.