Kategorie
Alimenty na dziecko Alimenty na żonę Alimenty na męża Alimenty na rodzica Zaległości alimentacyjne Wysokość alimentów Uchylenie alimentów Alimenty na wnuki InneKiedy dziadkowie płacą alimenty na wnuka?
Autor: Marek Gola • Opublikowane: 2022-10-09 • Aktualizacja: 2025-01-18
Sprawa dotyczy płacenia alimentów na wnuki przez dziadków. Mam 25-letniego syna, który nie utrzymuje ze mną kontaktów, odzywa się do mnie sporadyczne. Był, i zapewne teraz też jest, w konflikcie z prawem, odsiedział w więzieniu 2,5 roku. Urodziło mu się niedawno drugie nieślubne dziecko. Matka drugiego dziecka zwróciła się do mnie o alimenty, mimo wsparcia, którego jej udzieliłam, na wszelkie zakupy (ciuszki, mleka itp.). Pomagałam jej w ten sposób kilkukrotnie, ale ona zapowiedziała, że poda mnie o alimenty na wnuczka. Jednak do tej pory nie złożyła wniosku o alimenty od ojca dziecka, bo, jak twierdzi, nie zna jego adresu. Wiem, że z synem ma kontakt, ale on jej nie chce powiedzieć, gdzie teraz mieszka. Proszę o informacje kiedy dziadkowie muszą płacić alimenty na wnuka?
Kolejność obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka
Podstawa prawna: przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.) oraz Kodeksu cywilnego (K.c.).
Zasadnym jest zwrócenie uwagi na przepis art. 129 K.r.o., zgodnie z którym – obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Przepis art. 129 § 1 K.r.o. określa kolejność obowiązku alimentacyjnego. Uprawniony do alimentacji nie ma wyboru, od kogo będzie dochodził świadczeń alimentacyjnych, tj. nie może sobie wybrać członka rodziny, który jego zdaniem stanowi najlepszą gwarancję zaspokojenia jego potrzeb ze względu na dobrą sytuację majątkową i zarobkową. Dopiero po spełnieniu przesłanek z art. 132 K.r.o. może zaktualizować się obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności, gdyż obowiązek zobowiązanego w dalszej kolejności ma charakter subsydiarny wobec obowiązku zobowiązanych w bliższej kolejności.
Ustalenie adresu ojca dziecka na potrzeby pozwu o alimenty
Innymi słowy, będzie Pani odpowiadała alimentacyjnie jedynie wówczas, jeżeli osoby przed Panią obowiązane tego obowiązku nie będą spełniać. Nie ma przy tym znaczenia, czy znane jest miejsce pobytu Pani syna. Jako ojciec biologiczny jest on zobowiązany łożyć na dziecko w pierwszej kolejności. Przy aktualnie obowiązujących przepisach brak wiedzy o miejscu zamieszkania ojca nie jest przeszkodą w dochodzeniu alimentów. Po pierwsze, matka dziecka może wskazać ostatni znany jej adres zamieszkania ojca swojego dziecka. Wówczas sąd kieruje pismo na tak wskazany adres. Jeżeli nie uda się dostarczyć pisma, wówczas poczta zwraca je do sądu, a sąd wzywa matkę, by skierowała pismo do komornika i próbował przez tegoż doręczyć mu korespondencję. Jeżeli komornik go nie zastanie, wówczas może za 40 zł zwrócić się do wszelkich instytucji w Państwie z żądaniem udostępnienia takiego adresu – tego rodzaju działania często pomagają i na tak ustalony adres pozew winien być skierowany.
Jak widać, ustawodawca najpierw wymaga, by osoba zobowiązana w pierwszej kolejności realizowała obowiązek alimentacyjny, a nie od razu babcia, która być może jest w stanie płacić na wnuka, ale w tym obowiązku wyprzedza ją ojciec dziecka.
Przykłady
Tragiczny wypadek: Rodzice małego Jasia zginęli w wypadku samochodowym. Chłopiec został sierotą i zamieszkał z dziadkami. Ponieważ nie ma innych osób zobowiązanych do jego utrzymania, a dziadkowie mają środki finansowe, sąd może orzec o ich obowiązku alimentacyjnym wobec wnuka, aby zapewnić mu godne warunki życia.
Ciężka choroba: Matka dwójki dzieci, pani Anna, zachorowała na nieuleczalną chorobę, która uniemożliwia jej pracę i samodzielne utrzymanie rodziny. Ojciec dzieci zniknął z ich życia wiele lat temu i nie utrzymuje z nimi kontaktu. W takiej sytuacji, gdy matka nie jest w stanie zapewnić dzieciom podstawowych potrzeb, a ojciec jest nieosiągalny, sąd może nałożyć obowiązek alimentacyjny na dziadków, jeśli ci posiadają odpowiednie możliwości finansowe.
Utrudniony kontakt z ojcem: Pan Marek, ojciec kilkuletniej Kasi, wyjechał za granicę i zerwał kontakt z rodziną. Matka Kasi samotnie wychowuje dziecko i ma trudną sytuację finansową. Mimo prób, nie jest w stanie ustalić miejsca pobytu ojca dziecka, aby dochodzić od niego alimentów. W takiej sytuacji, po wyczerpaniu możliwości prawnych dochodzenia alimentów od ojca, sąd może rozważyć nałożenie obowiązku alimentacyjnego na dziadków Kasi, jeśli ci dysponują odpowiednimi środkami.
Podsumowanie
Obowiązek alimentacyjny w pierwszej kolejności spoczywa na rodzicach dziecka. Dopiero w sytuacjach, gdy rodzice nie są w stanie wywiązać się z tego obowiązku – na przykład z powodu śmierci, ciężkiej choroby, trudnej sytuacji materialnej, pobytu w więzieniu, niemożności ustalenia miejsca pobytu lub uporczywego uchylania się od płacenia alimentów – sąd może rozważyć nałożenie obowiązku alimentacyjnego na dziadków. Kluczowe jest, aby dziecko znajdowało się w niedostatku, a brak wsparcia ze strony dziadków zagrażał jego prawidłowemu rozwojowi. Każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie przez sąd, który bierze pod uwagę sytuację materialną wszystkich stron oraz realne potrzeby dziecka. Ważne jest, aby pamiętać, że obowiązek alimentacyjny dziadków ma charakter subsydiarny, czyli wchodzi w grę dopiero po wyczerpaniu możliwości uzyskania alimentów od rodziców.
Oferta porad prawnych
Źródła:
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Porady Prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu