Dogadanie się w sprawie alimentów z matką dziecka

Zmiana wysokości alimentów – umowa

Mimo iż żaden przepis tego wprost nie wyjaśnia, większość prawników, sądów opowiada się za tym, że wyrok sądowy w zakresie alimentów może być zmieniony umową alimentacyjną zawartą między stronami.

W postanowieniu z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn. akt III CZP 82/2011, odmówił wyjaśnienia wątpliwości, czy możliwa jest zmiana wysokości renty alimentacyjnej wynikającej z orzeczenia sądowego w drodze umowy zawartej między zobowiązanym a uprawnionym. W doktrynie przyjmuje się, że zmiana orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, o której mowa w art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego może nastąpić zarówno w orzeczeniu, jak i w umowie, bez względu na to, w jaki sposób (umową czy wyrokiem) nastąpiło stwierdzenie tego obowiązku (tak: J. Jagieła, Istota powództwa…, s. 75).

Poza sporem pozostaje dopuszczalność i prawna skuteczność określania wysokości alimentów umową zawieraną pomiędzy zobowiązanym do ich uiszczania rodzicem a uprawnionym dzieckiem, które może być także w tym zakresie reprezentowane przez drugiego rodzica. Chodzi bowiem przy zawarciu takiej umowy o dochodzenie należnych dziecku środków utrzymania, stosownie do art. 98 § 2 pkt 2. Na dopuszczalność umownego określenia wysokości alimentów pośrednio, lecz wystarczająco jednoznacznie wskazuje art. 138, w którym wprost wskazano na „umowę dotyczącą obowiązku alimentacyjnego”, mimo że obowiązek alimentacji małoletnich dzieci przez rodziców wynika z art. 128, jak też pomimo tego, że przesłanki określenia ich wysokości zostały określone ustawowo. Samodzielnie stanowią się podstawę do ich ustalenia albo w orzeczeniu sądowym, albo w umowie.

Charakter umowy alimentacyjnej

Tak jak wyrok zasądzający alimenty ma charakter deklaratoryjny, tak też umowie alimentacyjnej należy przypisać taki sam charakter prawny, czyli deklaratoryjny. Zawarcie takiej umowy nie kreuje więc takiego obowiązku po stronie obowiązanego rodzica, który w treści takiej umowy tylko potwierdza wysokość alimentów dających się ustalić bez zawarcia takiej umowy, czyli wyłącznie poprzez skonfrontowanie usprawiedliwionych potrzeb dziecka uprawnionego do równej stopy życiowej z obojgiem rodziców z możliwościami zarobkowymi i majątkowymi każdego z nich. Deklaratoryjny w istocie charakter umowy o alimenty uzasadnia wręcz przyjęcie, często jednak w takich sprawach pomijane, że alimentacyjny charakter taka umowa zachowuje tylko w zakresie, w jakim rzeczywiście w jej treści chodzi o określenie kwoty alimentów na rzecz dziecka, czyli wyłącznie do poziomu pokrywającego się z ich wysokością ustalaną zgodnie z art. 135.

Prawnie jest to dopuszczalne. Nie jest zakazane. Aczkolwiek ja byłabym zwolenniczką uzyskania wyroku sądowego zmieniającego poprzedni wyrok. Mimo iż prawo dopuszcza zmianę w formie aktu notarialnego.

Należy jednak pamiętać, że matka nie może zrzec się alimentów na dziecko, a Pana „propozycja” – zgodzę się na wyjazd jak obniżysz alimenty – może być podstawą do stwierdzenia nieważności aktu notarialnego obniżającego alimenty.

Nadto – jeśli dziecko zamieszka na stałe za granicą – właściwe będzie tamtejsze prawo, i matka spokojnie będzie mogła uzyskać alimenty tam. A Pan będzie zobowiązany do płacenia na dziecko według tego prawa. Proszę o tym pamiętać, podejmując decyzję.