Czy niewielka wpłata przerwie alimenty z funduszu?

Bezskuteczna egzekucja alimentów

Kwestie związane z pobieraniem alimentów z funduszu alimentacyjnego określa ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2023 r., poz. 581). Zgodnie z art. 3 ust. 1 przedmiotowej ustawy „w przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego”. W słowniczku do ustawy znajduje się również wyjaśnienie samego pojęcia bezskutecznej egzekucji.

Zgodnie z art. 2 pkt. 2 ustawy bezskuteczności egzekucji – oznacza to egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych albo postępowanie upadłościowe, w toku którego w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie otrzymano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:

• braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
• braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą.

Niewielka wpłata od ojca dziecka

Jeżeli chodzi o wysokość świadczeń alimentacyjnych, to zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy „świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.” O uzyskaniu wpłaty w wysokości 50 zł od dłużnika alimentacyjnego powinna Pani poinformować komornika, jak również organ wypłacający Pani to świadczenie. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy w przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania lub utraty dochodu albo innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego osoba uprawniona albo jej przedstawiciel ustawowy, którzy złożyli wniosek o przyznanie świadczenia z funduszu są obowiązani do niezwłocznego powiadomienia o tym organu wypłacającego świadczenia.

W przypadku zawiadomienia organu przez świadczeniobiorcę o okoliczności wskazanej w art. 19 ust. 1 ustawy organ jest zobowiązany do tymczasowego wstrzymania wypłaty świadczenia do czasu ostatecznego wyjaśnienia sprawy. Wstrzymanie wypłaty stanowi doraźny środek zmierzający nie tylko do tego, aby zapobiegać sytuacji wypłaty środków pieniężnych, które nie powinny być wypłacone, ale również chronić ma przed nadmiernym obciążeniem osób w przypadku nakazania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia (zob. wyrok NSA z dnia 9 lutego 2016 r., sygn. akt I OSK 1120/14 LEX nr 2114244; por. z wyrokiem WSA w Gliwicach z dnia 23 stycznia 2015 r., sygn. akt IV SA/GI 357/14).

W przywołanych wyrokach wstrzymanie wypłaty świadczenia nastąpiło z uwagi na:

• NSA z dnia 9 lutego 2016 r. – osoba, która złożyła wniosek o wypłatę świadczenia została wezwana do uzupełnienia braków poprzez uzupełnienie składu rodziny. Organ stwierdził jednocześnie, że powyższa informacja ma wpływ na wypłatę bieżących świadczeń z funduszu alimentacyjnego dla osób uprawnionych i w związku z powyższym wypłata przyznana decyzją z dnia (…) maja 2013 r. zostaje wstrzymana do dnia złożenia pisemnych wyjaśnień, celem zapobiegnięcia powstania nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
• WSA w Gliwicach z dnia 23 stycznia 2015 r. – wstrzymanie świadczenia nastąpiło z uwagi na to, że strona przedłożyła zaświadczenie o zatrudnieniu jej na podstawie umowy zlecenia, obejmującej okres od 1 lipca 2013 r. do 30 września 2013 r. oraz o wysokości swojego wynagrodzenia z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty tj. za sierpień 2013 r. Po ponownym przeliczeniu dochodu rodziny ustalono, że miesięczny dochód na członka rodziny wynosi 1 423,69 zł, a tym samym przekracza kryterium dochodowe wynoszące 725 zł.

Świadczenie nienależne

Najważniejsze jest to, aby nie otrzymała Pani jednocześnie alimentów oraz świadczenia z funduszu alimentacyjnego za ten sam okres. Gdyż wówczas będzie to uznane za tzw. świadczenie nienależne. Zgodnie z art. 21 ustawy:

„1. Wypłatę świadczeń z funduszu alimentacyjnego wstrzymuje się, jeżeli osoba uprawniona albo jej przedstawiciel ustawowy, którzy złożyli wniosek o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego:

1) odmówili udzielenia lub nie udzielili, w wyznaczonym terminie, wyjaśnień co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń;

2) odmówili udzielenia organowi prowadzącemu postępowanie egzekucyjne informacji mających wpływ na skuteczność egzekucji lub udzielili informacji nieprawdziwych;

3) nie podejmują świadczeń przez trzy kolejne miesiące kalendarzowe.

2. W przypadku udzielenia wyjaśnień świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłaca się od miesiąca, w którym wpłynęły wyjaśnienia, do końca okresu świadczeniowego, o ile osoba uprawniona nadal spełnia warunki do ich otrzymywania.

3. W przypadku zgłoszenia się osoby uprawnionej po upływie trzech miesięcy świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłaca się jej za cały okres wstrzymania, o ile osoba uprawniona nadal spełnia warunki do ich otrzymywania.

4. Jeżeli wznowienie wypłaty wstrzymanych świadczeń z funduszu alimentacyjnego nie nastąpi do końca okresu świadczeniowego, prawo do świadczeń wygasa”.

Wpłata niższa niż zasądzona

Biorąc pod uwagę powyższe oraz cytowane wyżej orzeczenia, wskazane przez Panią okoliczności otrzymania wpłaty 50 zł nie powinny wstrzymać wypłaty świadczenia. Okoliczności te będą bowiem przez Panią wykazane poprzez np. okazanie potwierdzenia wpłaty z rachunku bankowego. W kontekście Pani zapytania ważny jest również przepis art. 28 ustawy. Zgodnie z ust. 1 „w okresie, w którym osoba uprawniona otrzymuje świadczenia z funduszu alimentacyjnego, z kwoty uzyskanej z egzekucji od dłużnika alimentacyjnego organ prowadzący postępowanie egzekucyjne zaspokaja w następującej kolejności:

1) należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy – do ich całkowitego zaspokojenia,

2) należności powstałe z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej – do ich całkowitego zaspokojenia,

3) należności wierzyciela alimentacyjnego – do ich całkowitego zaspokojenia,

4) należności likwidatora funduszu alimentacyjnego powstałe z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym – do ich całkowitego zaspokojenia – po należnościach określonych w art. 1025 §1 pkt. 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, a przed należnościami określonymi w art. 1025 § 1 pkt. 2 - 10 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.

2. W przypadku gdy w okresie wypłaty świadczenia z funduszu alimentacyjnego należności z tytułu świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej nie zostaną zaspokojone, po zaprzestaniu wypłaty świadczenia organ prowadzący postępowanie egzekucyjne zaspokaja w następującej kolejności:

1) należności wierzyciela alimentacyjnego – do wysokości zasądzonych miesięcznie świadczeń,

2) należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy – do ich całkowitego zaspokojenia,

3) należności powstałe z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej – do ich całkowitego zaspokojenia,

4) należności wierzyciela alimentacyjnego – do ich całkowitego zaspokojenia,

5) należności likwidatora funduszu alimentacyjnego powstałe z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym – do ich całkowitego zaspokojenia – po należnościach określonych w art. 1025 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, a przed należnościami określonymi w art. 1025 § 1 pkt 2–10 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego.

3. W przypadku śmierci dłużnika alimentacyjnego należności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2 i 4, wygasają”.

Podkreślić należy, że w świetle przepisu art. 28 ust. 2 w przypadku wyegzekwowania kwot od dłużnika w czasie istnienia obowiązku alimentacyjnego wierzyciel alimentacyjny w pierwszej kolejności ma prawo zaspokojenia swoich należności, ale tylko wtedy, gdy nie otrzymuje on świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Taka regulacja jest konsekwencją istnienia zakazu jednoczesnego pobierania świadczeń z budżetu państwa i alimentów bezpośrednio od dłużnika alimentacyjnego (zob. wyrok WSA w Krakowie z dnia 14 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Kr 1301/18). Wpłata dokonana przez dłużnika zmniejszy jego dług, natomiast Pani nie może pobrać alimentów zarówno od dłużnika jak i z funduszu za ten sam okres. Zapewne jednak wysokość zasądzonych alimentów jest wyższa niż 500 zł i po prostu zmniejszy to jedynie zobowiązanie dłużnika.