Czy muszę płacić alimenty na córkę która się usamodzielniła?

Pełnoletniość dziecka a dalsza alimentacja

Zacznę od tego, że od osiągnięcia pełnoletności to córka jest dysponentem swoich alimentów, a nie jej matka. Wszelkie więc decyzje w tym zakresie podejmuje ona.

W przedstawionej sprawie jest szansa na uchylenie alimentów, o ile córka jest samodzielna i jej zarobki wystarczają na pokrycie jej potrzeb, albo alimentowanie jej jest dla Pana obecnie zbyt obciążające (w tym wypadku należy wyważyć interesy dziecka i Pana), albo obie te przesłanki zachodzą jednocześnie.

Zgodnie z treścią art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.) – zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.

Samodzielność finansowa dorosłego dziecka, sytuacja ekonomiczna rodzica

Zakres potrzeb dziecka, których zaspokajanie jest obowiązkiem rodziców, ustanawia przepis art. 96 K.r.o. W związku z powyższym rodzice zobowiązani są zapewnić dzieciom, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie, zaspokojenie potrzeb w zakresie wyżywienia, odzieży, środków higieny, potrzeb szkolnych oraz leczenia.

Należy podkreślić, iż rodzice mogą być zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych w stosunku do dziecka tylko wtedy, gdy dziecko posiada własny majątek, a dochody z tego majątku wystarczają na całkowite pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zgodnie z art. 133 § 1 K.r.o. – rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymywać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W orzecznictwie przyjął się pogląd, że jeżeli dzieci są już dorosłe, wówczas istnienie ich uprawnienia do alimentów zależy od sytuacji ekonomicznej rodziców i od tego, czy dziecko czyni starania, by ekonomicznie się usamodzielnić (art. 133 § 3 K.r.o.). Rodzice mogą bowiem uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Uchylenie świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego

Powyższe wymaga ustalenia zaistnienia zmiany w zakresie stosunków w oparciu o art. 138 K.r.o.: „W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest ograniczony przez żadne sztywne terminy, a w szczególności przez termin dojścia alimentowanego do pełnoletności. Trwa on do chwili osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymania się, to więc kryterium decyduje o wygaśnięciu tego obowiązku. Nie jest też związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego podstawowego lub średniego wykształcenia (patrz wyrok SN z dnia 14.11.1997 r., III CKN 257/99 – OSNCP 1988/4/70, SN z dnia 17.12.1976 r., OSP i KA 1977, poz. 196).

Alimenty orzeczone wyrokiem sądu mogą być uchylone wyrokiem sądu. Ugoda zawarta na papierze z córką nie powoduje wygaśnięcia alimentów i jak się jej odmieni, będzie mogła egzekwować te nieopłacone. Proszę więc albo skierować sprawę do sądu, albo zawezwać do próby ugodowej przed sądem– ugoda sądowa ma moc wyroku sądowego.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1997 r., III CKN 257/99