Kategorie
Alimenty na dziecko Alimenty na żonę Alimenty na męża Alimenty na rodzica Zaległości alimentacyjne Wysokość alimentów Uchylenie alimentów Alimenty na wnuki InneCzy mogę domagać się zaległych alimentów sprzed lat?
Autor: Katarzyna Bereda • Opublikowane: 2025-02-10
Jestem z byłym mężem 7 lat po rozwodzie. Mamy 3 dzieci. Mąż przez cały ten czas nie interesuje się dziećmi, wysyła tylko pieniądze, które pochodzą od państwa, w którym przebywa (Irlandii), są to rodzinne i dodatek dla osób, które nie osiągają wystarczającego dochodu względem posiadanych dzieci. Alimentów zasądzonych przez sąd już nie płaci, tylko te dodatki rodzinne. W tym miesiącu stwierdził, że nie będzie już pobierał dodatków, bo mu to nie na rękę. Czy w takiej sytuacji mogę żądać zwrotu alimentów za te 7 lat? Jeśli płacił tylko socjalne?
.jpg)
Przedawnienie alimentów na dzieci, bieg przedawnienia
Zgodnie z treścią art. 137 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.): Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech. Czyli termin przedawnienia roszczenia o świadczenia alimentacyjne wynosi 3 lata. Należy odnotować, że na mocy odrębnych przepisów w takim samym terminie przedawniają się przewidziane w art. 141 K.r.o. roszczenia matki dziecka, a także roszczenia zwrotne (tzw. regresowe) uregulowane w art. 140 K.r.o.
Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 zd. 1 Kodeksu cywilnego). Roszczenie o świadczenie alimentacyjne staje się wymagalne z dniem, w którym spełnione zostały wszystkie przesłanki alimentacji uprawnionego przez zobowiązanego. Bieg przedawnienia liczy się osobno co do każdego świadczenia okresowego, a więc obowiązku, który został określony jako miesięczny (zob. m.in. Ignatowicz, Nazar, Prawo rodzinne, 2016, s. 628, Nb 1006; T. Pałdyna, Przedawnienie roszczeń, s. 354).
Zawieszenie biegu terminu przedawnienia dla roszczeń przysługujących dzieciom od rodziców
W wyegzekwowaniu całości żądanych alimentów przychodzi Pani z pomocą art. 121 K.c. i stanowisko Sądu Najwyższego. Bowiem w swej uchwale z 25.11.1968 r. (III CZP 65/68, OSNC 1969, Nr 5, poz. 83, z glosą J. Gwiazdomorskiego, NP 1970, Nr 4) Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów stwierdził, że: „Przepis art. 121 pkt 1 K.c., w myśl którego w czasie trwania władzy rodzicielskiej bieg przedawnienia co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom, nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, ma zastosowanie także do roszczeń alimentacyjnych” (teza I). Sąd Najwyższy orzekł, że „Przedawnienie co do wymienionych roszczeń biegnie nie tylko wtedy, gdy władza rodzicielska nie przysługuje obojgu rodzicom, lecz także wówczas, gdy władza ta nie przysługuje tylko temu z nich, od którego dziecko dochodzi alimentów” (teza II). W uzasadnieniu tej uchwały wyjaśniono, że „Przedawnienie, o którym mowa, nie biegnie natomiast w wypadku, gdy w związku z rozwodem rodziców sąd powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego z nich do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka (art. 58 K.r.o.), jak to bowiem trafnie wyjaśnił Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 15 września 1967 r. III CZP 62/67 (OSNCP 1968, poz. 38), ograniczenie to nie oznacza utraty władzy rodzicielskiej przez tego z rodziców, który tej władzy nie wykonuje w pełnym zakresie. To samo odnosi się do innych wypadków wydania podobnych decyzji (art. 107 K.r.o.)”. W uzasadnieniu tej uchwały wskazano również m.in., że:
1) „(...) art. 121 pkt 1 K.c. zmierza do zapobieżenia przedawnieniu roszczeń dzieci względem rodziców ze względu na występującą normalnie zależność dziecka od rodziców. Zależność taka od obojga rodziców występuje jednak tylko w wypadkach typowych, tzn. gdy dziecko żyje w normalnie funkcjonującej rodzinie. Jeżeli natomiast rodzina zostaje rozbita, to zależność dziecka utrzymuje się tylko w stosunku do tego z rodziców, u którego ono przebywa, a więc któremu przysługuje władza rodzicielska. Nie ma zaś takiej zależności w stosunku do drugiego z rodziców, a właśnie dochodzenie alimentów wchodzi w rachubę tylko w stosunku do niego";
2) regulacja przewidziana w art. 121 pkt 1 K.c. może mieć w szczególności „znaczenie dla wypadków, gdy obowiązek alimentacyjny został stwierdzony prawomocnym orzeczeniem sądowym, lecz orzeczenie to nie było przez dłuższy czas realizowane. Niewątpliwie bowiem w takim wypadku może dojść – w wyniku zastosowania tej zasady – do powstania większych zaległości, ani bowiem przepis art. 137 K.r.o., ani też przepis art. 125 § 1 zdanie drugie nie chroniłyby w takim wypadku tego z rodziców, od którego zasądzono alimenty”.
Wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji alimentów
Z uwagi na powyższe, jeżeli były mąż nie realizował obowiązku alimentacyjnego, proszę wraz z wyrokiem rozwodowym opatrzonym w klauzulę wykonalności udać się do komornika i złożyć wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Proszę we wniosku zaznaczyć, iż chce Pani dochodzić alimentów wstecz oraz alimentów bieżących.
Przykłady
Przypadek Pani Anny
Pani Anna rozwiodła się z mężem pięć lat temu. Sąd zasądził alimenty na ich dwójkę dzieci, jednak były mąż przez ostatnie trzy lata nie płacił ich regularnie, a zamiast tego przesyłał jedynie drobne kwoty. Pani Anna niedawno dowiedziała się, że zgodnie z przepisami może domagać się zwrotu alimentów za okres ostatnich trzech lat, nawet jeśli ich część była uregulowana tylko częściowo. W tym celu złożyła wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji. Dzięki temu udało jej się odzyskać część należności na rzecz dzieci.
Historia Pana Marka
Pan Marek przez wiele lat zaniedbywał swoje obowiązki alimentacyjne wobec córki z pierwszego małżeństwa. Po 10 latach od rozwodu dowiedział się, że jego była żona może nadal dochodzić roszczeń alimentacyjnych, ponieważ bieg przedawnienia nie rozpoczął się w okresie, gdy córka była niepełnoletnia. Była żona Pana Marka skorzystała z przepisów dotyczących zawieszenia biegu przedawnienia i zgłosiła zaległe alimenty do egzekucji, co zaskoczyło Pana Marka, który myślał, że sprawa została zapomniana.
Problem Pani Katarzyny
Pani Katarzyna od kilku lat samotnie wychowuje trójkę dzieci po rozwodzie z mężem. Mimo że były mąż przez pewien czas przesyłał środki pochodzące z zasiłków zagranicznych, odmawiał płacenia zasądzonych alimentów. Gdy zasiłki przestały wpływać, Pani Katarzyna skonsultowała się z prawnikiem i dowiedziała się, że może złożyć wniosek o egzekucję zaległych alimentów. Udało się jej również potwierdzić, że roszczenia nie uległy przedawnieniu, ponieważ alimenty były zasądzone w okresie, gdy dzieci były jeszcze małoletnie. Dzięki działaniom komornika odzyskała część zaległych środków.
Podsumowanie
Alimenty na dzieci to obowiązek, który powinien być realizowany z najwyższą starannością, ponieważ dotyczy dobra najmłodszych. Zasady przedawnienia i możliwości egzekucji należności dają rodzicom wychowującym dzieci narzędzia do dochodzenia swoich praw, nawet w przypadku długotrwałych zaległości. Warto pamiętać, że prawo stoi po stronie dziecka, a zaniechania jednego z rodziców mogą być skutecznie naprawione dzięki odpowiednim działaniom prawnym.
Oferta porad prawnych
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism dotyczących alimentów, ich przedawnienia i egzekucji. Nasz zespół prawników pomoże Ci skutecznie dochodzić należnych świadczeń na rzecz dzieci. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Porady Prawne online
Dlaczego warto?Numer telefonu pozwoli na kontakt
w przypadku podania nieprawidłowego emaila.
Otrzymasz SMS o wycenie i przygotowaniu
głównej odpowiedzi, a także w przypadku
problemów technicznych. Wiele razy podany
numer pomógł szybciej rozwiązać problem.
Wycenę wyślemy do 1 godziny
* W dni robocze w godzinach od 7 do 20.
* W weekendy i święta do 2 godzin.
Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Pracujemy 7 dni w tygodniu