Alimenty, dziedziczenie i rozdzielność majątkowa w małżeństwie z osobą mająca dzieci z poprzedniego związku

Obowiązek alimentacyjny względem dzieci, osoby zobowiązane

Nie jest i nie będzie Pani obowiązana do spełniania wobec dzieci Pani partnera lub męża obowiązku alimentacyjnego. Dzieci Pani męża nie będą także po Pani dziedziczyły. Dobrym posunięciem jest więc posiadanie rozdzielności majątkowej, aby w przypadku ewentualnej śmierci męża – bo po nim dzieci będą dziedziczyły na podstawie ustawy – istniał majątek odrębny męża, który nie będzie powiązany z Pani majątkiem.

Zacznę jednak od początku – od wskazanych alimentów. Zgodnie z art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: „Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”.

Najsilniejszym obowiązkiem alimentacyjnym jest obowiązek rodziców względem małoletniego dziecka. W świetle orzecznictwa dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie. Sąd Najwyższy podkreśla, że rodzice zobowiązani są dzielić się z małoletnimi dziećmi nawet bardzo skromnymi dochodami. Zaspokojenie potrzeb dziecka może wymagać naruszenia przez rodziców substancji ich majątku.

Obowiązek alimentacyjny względem małoletniego dziecka obejmuje dostarczanie nie tylko środków utrzymania, lecz także wychowania do czasu usamodzielnienia się dzieci. Warto zwrócić uwagę także na orzeczenie, iż „(...) osoba, na której ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny, a zwłaszcza obowiązek alimentacyjny względem swych nieletnich dzieci, powinna w celu zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego dążyć do pełnego i właściwego wykorzystania swych sił, kwalifikacji i zdolności zarobkowej, jeśli istnieją ku temu realne możliwości. Zakres zatem obowiązku alimentacyjnego może i powinien być większy od wynikającego z faktycznych zarobków i dochodów zobowiązanego, jeżeli przy pełnym i właściwym wykorzystaniu jego sił, zarobki i dochody byłyby większe, a istniejące warunki społeczno-gospodarcze i ważne przyczyny takiemu wykorzystaniu nie stoją na przeszkodzie” (orz. SN z 09.01.1959 r., III CR 212/58, OSNCK 1960, Nr 2, poz. 48, wydane na gruncie KR).

Rozdzielność majątkowa

Zatem jak widać, Pani nie będzie nigdy obowiązana do płatności na rzecz małoletnich wskazanego obowiązku alimentacyjnego. W przypadku niemożności płatności alimentów przez męża pozwani zapewne zostaną dziadkowie, jednak nie Pani. Dlatego proszę się też tego nie obawiać. Jeżeli ustanowiona zostanie także rozdzielność majątkowa, to mąż nie wzbogaci się na skutek ślubu, a więc nie ulegną zmianie jego możliwości majątkowe, więc tu także nie ma ryzyka. Matka dzieci może jedynie podnosić okoliczność, iż np. ich ojciec na skutek zawarcia nowego związku małżeńskiego posiada lepszą sytuację materialną, jednak zależy to od oceny sądu – w mojej ocenie nie powinno zostać uwzględnione.

Pasierbowie a dziedziczenie

Idąc dalej, podnoszę, iż dzieci męża nie będą także po Pani dziedziczyć, albowiem jest Pani dla nich osobą obcą. Zgodnie bowiem z treścią art. 931 Kodeksu cywilnego (K.c.): „§ 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. § 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych”.

Z uwagi na powyższe, po ewentualnej śmierci męża do dziedziczenia dojdzie Pani i jego dzieci. Żeby się zabezpieczyć i jeżeli mąż nie chce, aby dzieci po nim dziedziczyły, powinni Państwo sporządzić testamenty – najlepiej notarialne, w którym powołują się Państwo wzajemnie do dziedziczenia. Warto także rozważyć, aby mąż ewentualnie wydziedziczył swoje dzieci – również w testamencie, tak aby w przypadku jego ewentualnej śmierci, nie musiała Pani im uiszczać zachowku.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
3. Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 09 stycznia 1959 r., III CR 212/58